De Banne is één van de vier uitbreidingswijken in Amsterdam-Noord die in de jaren zestig en zeventig zijn ontwikkeld. Het Koopvaardersplantsoen is de centrale ruimte binnen de Banne Zuid. Oorspronkelijk omgeven door typische stempelbouw van vier lagen gaf het Koopvaardersplantsoen licht en ruimte aan de buurt. Daarnaast fungeerde het plantsoen als belangrijk sociaal centrum van de buurt met sportvelden, een school en een kerkgebouw. De groene inrichting was sober, met grote grasvlakken en randen van inheems bosplantsoen.
In de loop van de jaren negentig kreeg de Banne, zoals veel wijken uit de zestiger jaren, te maken met een aantal structurele problemen. De eenzijdige inkomenssamenstelling (veroorzaakt door een overmaat aan woningen voor lage inkomens), het toch wel achterhaalde stedenbouwkundige concept en de verouderde woningplattegronden zorgde voor een uitvlucht van bewoners en daardoor afnemende sociale cohesie.
In 1998 is het wijkplan “Op de bres voorde Banne” opgesteld om de neerwaartse spriaal voor Banne-Zuid te doorbrekend. Het hieruit volgende Plan van Aanpak is in 2003 vastgesteld door de deelraad.
Het Plan van Aanpak voor de Banne is een integraal plan op basis van 3 pijlers.
Het voorziet in de fysieke van de Banne door de sloop van ruim duizend woningen en de realisatie van ruim 1300 nieuwe woningen en nieuwe voorzieningen. Langs de IJdoornlaan is sprake van verdichting, terwijl in de Banne-Zuid juist sprake is van verdunning. De sociale pijler betreft zowel het vernieuwen en uitbreiden van (gebouwde) sociale voorzieningen, alsook een continu stimuleringsprogramma met tal van activiteiten om leefbaarheid, veiligheid en ontwikkelingskansen voor de bewoners te vergroten. De economische pijler richt zich op bevordering van de bedrijvigheid en verhoging van de arbeidsparticipatie in de Banne.
Aan de westzijde van het Koopvaardersplantsoen zijn de flats gesloopt en vervangen door rijtjes eengezinswoningen aan stadsstraatjes haaks op het plantsoen. Direct aan de groene ruimte worden 36 stadsvilla’s gerealiseerd. Hier wordt straks ‘aan het park’ gewoond.
De positie van het plantsoen verandert mee. Niet langer is het een groene ruimte die tegenwicht moet geven aan grote bouwblokken en met groene uitlopers licht en lucht geeft in de wijk. Veel meer zal het plantsoen moeten zoeken naar intimiteit en samenhang die aansluit bij zijn nieuwe omgeving.
De oorspronkelijke bebouwing van het plantsoen met school en kerkgebouw is verdwenen. De school heeft een nieuwe plek aan de rand. Hierdoor is de oppervlakte van het groen in zijn totaliteit straks gelijk gebleven. De ruimte is smaller doordat nieuwbouwblokken in het plantsoen staan maar de groene ruimte is ononderbroken.
Het nieuwe Koopvaardersplantsoen wordt vormgegeven samen met de nieuwe bewoners van Banne-Zuid. We zoeken naar een invulling die past bij het nu en gebruiken hierbij de kwaliteit die is gebleven. De honderden zestig jaar oude bomen geven een prachtige basis.

Het bericht Revitalisatie Koopvaardersplantsoen Amsterdam verscheen eerst op Studio Marchel-Wim van Dongen.